We starten deze reis bij aankomst op de luchthaven van Bagdogra. Hier maak je kennis met je chauffeur en je gids, die je de gehele reis zal begeleiden tot je de grens naar Bhutan oversteekt. Hij brengt je in ongeveer 2,5 uur naar Darjeeling. Hier neem je intrek in je hotel en is de rest van de dag ter vrije besteding. Dit stadje staat vooral bekend vanwege de thee, uiteraard, maar het heeft nog meer te bieden. Je kunt vandaag al een ommetje maken, als je wilt. Geen weg is er vlak, de lucht is fris en de sfeer is prettig.

Maaltijden: diner

Overnachting: Little Tibet, Darjeeling

Een vroege start vandaag. Je chauffeur brengt je in alle vroegte naar Tiger Hill om de zon te zien opkomen over de Kanchenjunga.

Op de terugweg bezoek je het klooster van Ghoom, het War Memorial en de Batasia Loop - een spoorlijn uit 1919. Je keert terug naar het hotel voor het ontbijt en gaat er later op uit voor een stadstour. De moeite waard zijn het Himalayan Mountaineering Institute (waar je de uitrusting van Sir Edmund Hillary kunt zien), de zoo (waar je de rode panda kunt zien), het centrum voor Tibetaanse vluchtelingen, de botanische tuinen en een theeplantage. Genoeg te beleven dus!

NB: als je wilt, kun je bij Ghoom een ritje met de trein maken (nog niet inbegrepen in de reissom).

Maaltijden: ontbijt, diner

Overnachting: Little Tibet, Darjeeling

Over de rit van 75 kilometer naar je volgende bestemming, Pelling, zal je ongeveer 4-5 uur doen. Erg snel gaat het niet, maar dat zul je inmiddels wel gewend zijn. Onderweg kun je stops maken in de dorpen Rinchenpong en Kaluk, maar in feite kun je natuurlijk altijd stoppen wanneer je iets nader wilt bekijken; je reist ten slotte met je eigen gids en chauffeur! In elk geval maak je een stop bij een checkpoint om je paspoort te laten controleren en dan ben je echt in Sikkim.

In Pelling neem je intrek in je hotel, en later op de dag bezoek je het indrukwekkende Boeddhistische klooster Pemayangtse en de overblijfselen van Rabdentse, voorheen de hoofdstad van het voormalig koninkrijk Sikkim.

Maaltijden: ontbijt, diner

Overnachting: Summit Newa Regency, Pelling

Na het ontbijt rij je in ongeveer anderhalf uur naar het Kecheopalri meer. Onderweg kom je verschillende watervallen tegen waar je even de beentjes kunt strekken, zoals de Rimbi watervallen en de Kanchenjunga watervallen. Er staan vaak kleine kraampjes bij die lokale snacks verkopen. Het Kecheopalri meer is een groot en sereen meer, dat een heilige status heeft. Je kunt hier een ontspannen wandelingetje maken langs het meer, dat wordt omgeven door hoge palen met gebedsvlaggen. Ook kun je even binnenlopen bij het kleine nabijgelegen klooster. 

Eenmaal terug in Pelling kun je met je gids een korte wandeling maken naar het Sangacholing klooster. Het laatste stuk is wat steil en vergt wat inspanning. Hier kun je een praatje maken met de monniken en novices, en je vergapen aan de kleurrijke muurschilderingen. Als er een gebedsceremonie gaande is, is het bezoek natuurlijk extra indrukwekkend. 

Maaltijden: ontbijt, diner

Overnachting: Summit Newa Regency, Pelling

Hierna zet je koers naar Gangtok, de gemoedelijke hoofdstad van Sikkim. Dit is een rit van ongeveer 5 uur, die zal worden onderbroken door een bezoek aan het Buddha Park in Ravangla. Dit is een boeddhistisch complex met als blikvanger een immens groot Boeddhabeeld, dat je al van verre kunt zien. Binnenin het Boeddhabeeld is een tempel, en langs de muren van de wenteltrap zijn schilderingen die de levenswandel van de Boeddha weergeven.

Maaltijden: ontbijt, diner

Overnachting: Netuk House, Gangtok

Vandaag ga je op verkenning van Gangtok en omgeving. Het loont de moeite om vroeg uit de veren te gaan om al bij zonsopkomst op het Tashi Viewpoint te staan. Het beeld van de eerste zonnestralen die de Kanchenjunga raken, heeft iets magisch. Neem wel een warm vest mee, want voor zonsopkomst is het nog fris! Bezoek ook de Hindoeïstische tempels Ganesh Tok en Hanuman Tok.

In de stad kun je de bloemenshow bezoeken, wandelen door de gemoedelijke winkelstraat, een centrum bezoeken waar lokale kunstenaars hun waren aanbieden en het Institute for Tibetology. Hier vind je een grote collectie Tibetaanse geschriften en voorwerpen. Vlakbij ligt het Do-Drul Chorten, een grote stoepa met 108 gebedswielen. Welke betekenis deze chorten heeft, wordt duidelijk als u een praatje maakt met de pelgrims die haar bezoeken; velen hebben er een dagenlange reis op zitten om hier zegeningen te zoeken en offers te brengen.

NB: het Institute for Tibetology is gesloten op zondag.

Maaltijden: ontbijt, diner

Overnachting: Netuk House, Gangtok

Dan is het tijd om Gangtok te verlaten en koers te zetten naar Bhutan. Via de Indiase deelstaat West-Bengalen, waar je ook uitgestrekte theeplantages zult zien, rij je vandaag naar de grens met Bhutan. Na een rit van een kleine 6 uur kom je aan in de Indiase zijde van de grens, het plaatsje Jaigaon.

Na het afhandelen van de grensformaliteiten - waar je gids je mee zal helpen - sta je dan echt in Bhutan, samen met de gids en chauffeur die je de rest van de reis zullen vergezellen. Direct valt je het verschil op met de Indiase zijde van de grens: in Phuentsholing aan de Bhutanese zijde is het aanmerkelijk rustiger en overzichtelijker. Op de één of andere manier ontbreekt hier de chaos en hectiek van de Indiase kant. Je overnacht hier in een prettig middenklasse hotel, voordat je morgen koers zet naar de hoofdstad.

Maaltijden: ontbijt, diner

Overnachting: Hotel Druk, Phuentsholing

Een rit van een uur of vier brengt je vandaag in de hoofdstad van Bhutan, Thimphu.  Hoewel dit naar Bhutanese begrippen een drukke highway is, zal je vooral de rust opvallen op deze tweebaansweg en de omgeving. Meteen valt je ook op hoe dunbevolkt dit land is; slechts hier en daar zie je tegen de heuvels een forse Bhutanese boerderij of een kleine nederzetting. Grotendeels volg je de rivier Wang Chu, en uiteraard kun je onderweg stoppen voor een mooi uitzichtpunt, om even de benen te strekken of om een kleine tempel of ijzeren hangbrug te bekijken.

Na aankomst in Thimphu ga je vanmiddag een paar plekken in de hoofdstad bekijken. Morgen heb je ook nog alle tijd voor sightseeing in deze gemoedelijke hoofdstad.

De eerste plek die je gaat bezoeken is het Buddha Viewpoint bij Kuenselphodrang. Hier staat de 50-meter hoge Buddha Dordenma. Dit indrukwekkende gouden Boeddha-beeld is gevuld met 125.000 kleine Boeddha-beeldjes. Het is een populaire spot voor locals en de uitzichten over de Thimphu vallei zijn magnifiek. Vanaf hier is het niet ver naar de Memorial Chorten, een mooie stoepa aan de rand van de stad die in 1974 gebouwd werd ter ere van de derde koning. Hier is het de hele dag een komen en gaan van lokale pelgrims die de kora om de stoepa lopen. Loop gerust een paar rondjes mee!

Tenslotte ga je naar Changangkha Lhakhang, een prachtige kleine tempel uit de 12de eeuw, die hoog op de helling boven de stad uittorent. Dit is zonder meer de mooiste kleine tempel in Thimphu. Locals komen hierheen om namen voor hun kinderen te laten bepalen. De kora om de tempel is ook de moeite waard en biedt mooie uitzichten over de hoofdstad.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Bhutan Suites, Thimphu

Thimphu is een relatief jonge hoofdstad waar je de boeiende samensmelting van tradities en modernisering overal kunt zien. Vanochtend ga je de bezienswaardigheden in het centrum van Thimphu verder verkennen. En dat doe je te voet, door middel van een korte stadswandeling.

Je start je wandeling bij een kleine rotonde in het hart van het centrum, de zogenaamde ‘traffic circle’. Hier stond ooit het enige stoplicht dat Bhutan rijk was, maar dat werd weggehaald omdat de bewoners het te onpersoonlijk vonden. Er staat nu altijd een verkeersagent met witte handschoenen driftig het verkeer te regelen. Het contrast met India kan niet groter zijn: niemand toetert en mensen geven elkaar voorrang. Je loopt verder naar het centrale plein bij de Clocktower, waar ooit de Nederlandse band Bløf nog heeft opgetreden. Je daalt af naar de rivier en brengt een bezoek aan de ‘archery ground’, waar altijd wel een paar locals aan het boogschieten zijn. Boogschieten is namelijk de nationale sport van Bhutan en wordt in elke uithoek met veel passie beoefend. Het doel staat op een indrukwekkende 145 afstand van de schutter! Langs het National Stadium vervolg je je weg naar Zangto Pelri Lhakhang, één van Thimphu’s kleine stadstempels. Het eindpunt van je wandeling is het General Post office, waar je de rijke Bhutanese postzegel cultuur kunt aanschouwen. Ook kun je hier een gepersonaliseerde postzegel laten maken! Indien deze dag in het weekend valt bezoek je ook de beroemde Weekend Market in Thimphu. Hierna zoekt je gids een lokaal restaurant waar je kunt lunchen.

Na de lunch begin je aan je middagexcursie. Het einddoel van vanmiddag is de Tashichu Dzong, maar aangezien deze pas om 17.00 uur ’s middags opent voor bezoekers hebben we nog tijd om een paar ander plekken te verkennen. Eerst brengt je chauffeur je omhoog naar de radiotoren. Onderweg kun je als je dat wilt nog stoppen bij de Handicraft market (een straatmarkt met allemaal kleine kraampjes) en de Takin Zoo (een kleine mini-dierentuin met maar één bewoner: de curieuze Takin, volgens de Bhutanezen zelf een magische kruising tussen een geit en een rund).

Vanaf de radiotoren loop je over een makkelijk pad naar Wangditse Goemba. Onderweg heb je prachtig uitzicht op de Dzong. Het klooster van Wangditse huisvest een prachtig beeld van Boeddha Sakyamuni, van twee verdiepingen hoog. Vanaf het klooster daal je af naar Dechen Phodrang, dat  in de twaalfde eeuw de Dzong van Thimphu was. Vanaf hier heb je ook een subliem uitzicht op de nieuwe Dzong, met op de voorgrond rijstterrassen die in het voorjaar en de zomer fel groen kleuren.

Aan het eind van de middag bezoek je de majestueuze Tashichu Dzong, waar ook de nationale regering van Bhutan zetelt. Dzongs zijn kloosterforten met zowel een bestuurlijke functie als een deel waar monniken wonen. De vertrekken voor de bestuurders en ambtenaren zijn afgesloten voor bezoekers. De tempels zijn wel geopend voor toeristen en die zijn zeer de moeite waard. Ondanks dat deze Dzong in zijn huidige vorm pas in de jaren ’60 van de vorige eeuw gebouwd werd speelt hij wel een belangrijke rol in de recente geschiedenis van Bhutan. Zo vond hier in 2008 de kroning van de huidige koning plaats. 

NB: de Dzong opent op weekdagen haar deuren voor bezoeker tussen 17.00 en 18.00 uur; in het weekend is de Dzong ook overdag geopend tussen 08.00 en 18.00 uur.

NB: Indien je geïnteresseerd bent in een van de overige sights in Thimphu, laat het dan gerust weten voorafgaand aan de reis of ter plekke aan de gids. Er is altijd wel een mogelijkheid om te schuiven met je programma en andere plekken in te passen in je programma. Overige sights zijn bijvoorbeeld: het Textielmuseum, het Traditional Medicine Institute, de Painting School of de kleine Simtokha Dzong. Indien je liever een wandeling maakt zijn er ook diverse mogelijkheden in de groene heuvels rond Thimphu.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Bhutan Suites, Thimphu

Vanochtend start je reis naar het centrale deel van Bhutan. Een spectaculaire rit van ongeveer 4-5 uur brengt je naar je volgende bestemming: Phobjikha. Richting de Dochu La pas verandert de vegetatie. Langzaam rij je de rhododendronbossen in. Op de pas (3048 m) heb je bij goed weer uitzicht op Bhutan's hoogste berg de Gangkar Punsum (7550 m).  Je rijdt verder naar het lager gelegen Punakha. Op 1400 meter groeien hier cactussen en bananenbomen. 

Langs de Dzong van Wangdi Phodrang vervolg je je reis richting het oosten. Na een paar kleine dorpjes kom je in het Jigme Singe Wangchuk National Park. De weg is bochtig en spectaculair. Vlak voor de Pele La pas sla je rechtsaf richting de Phobjikha vallei. Dit U-vormige dal heeft een open karakter met weidse graslanden onderin. Dit is de plek waar de zwarthalskraanvogel uit Tibet overwintert. Tussen november en maart heb je kans deze te zien. Je overnacht in hotel met mooi uitzicht over de vallei.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Dewachen Hotel, Phobjikha

Vanaf Gangtey/Phobjikha vervolg je je weg naar het oosten over de ‘snelweg’. Al gauw steek je de Pele La over, een pas van 3420 m hoog. Bij goed weer heb je uitzicht op de Jhomolhari helemaal in het Westen van Bhutan!

Halverwege de reis stop je voor lunch in Trongsa. De Dzong van Trongsa ligt op een zeer strategisch punt hoog boven de Mangde Chu rivier. Het museum bevindt zich in de oude wachttoren boven de Dzong en is gerenoveerd door gerenommeerde Oostenrijkse experts. Beide zijn zeer de moeite waard om te bezoeken.

Na Trongsa steek je weer een pas over: de Yotong La. Hierachter ligt de eerste vallei van de vier valleien van  Bumthang: de Chumey vallei. Deze streek is bekend om haar textiel en als je het leuk vindt kun je een stop maken bij het Yatra Weaving Centre in Chumey. Aan het eind van de middag kom je aan in Jakar, het grootste dorp in de Bumthang vallei. Je verblijft hier drie nachten. Bumthang is het religieuze centrum van Bhutan en in deze vallei vind je de oudste en de grootste kloosters van het land.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Mountain Resort, Jakar

Vandaag ga je de Chokor vallei verkennen. Vanaf je hotel rij je met je auto een klein stukje naar Jambay Lhakhang, een van de oudste tempels van het land. Na een bezoek aan de tempel ga je vanaf hier te voet verder. De weg is vlak en onderweg zie je vele boerderijen, mensen die aan het werk zijn in de velden en natuurlijk kleine tempels en stoepa’s. De volgende stop is Kurjey Lhakhang, gebouwd tegen een rotswand op een plek waar Guru Padmasambhava heeft gemediteerd. Vanaf hier is het niet ver naar de rivier, waar je gids een mooi plekje zoekt om te lunchen met een meegebrachte picknick lunch.

Je steekt de rivier over en vervolgt je weg naar Tamshing Goenba, waar veel jonge monniken hun studie beginnen. De laatste stop van de dag is de Swiss Cheese Farm, waar je naast het lokaal gebrouwen Red Panda Beer ook lokaal gemaakte Nederlandse Gouda kunt kopen! Hier staat je auto te wachten om je terug te brengen naar je hotel.

NB: Hier kun je een extra nacht invoegen in je reis om de Tang vallei te bezoeken. Dit is de derde vallei van Bumthang en heeft door haar afgelegen liggen haar oorspronkelijke karakter het best weten te behouden. Zeker een aanrader!

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Mountain Resort, Jakar

Een lange reisdag brengt je weer terug naar het westen. Punakha is het einddoel van vandaag, een rit van 6-7 uur. Onderweg stop je bij Chendebji Chorten, een stoepa die lijkt op de beroemde stoepa’s van Bodhnath en Swayumbunath in Kathmandu. Vlak voor Punakha kom je langs Chimi Lhakhang, ook wel de vruchtbaarheidstempel genoemd. Deze tempel is te bereiken via een korte eenvoudige wandeling door mooie rijstterrassen.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Meri Puensum, Punakha

Vandaag heb je de hele dag de tijd om de Punakha vallei te ontdekken. Je rijdt eerst naar het noorden van de vallei. Bij een kleine hangbrug over de rivier start je een korte wandeling naar Khamsum Chorten. Deze stoepa is relatief nieuw maar  van binnen van ongeëvenaarde schoonheid. Aan de binnenkant zijn er 3 verdiepingen met verschillende altaren, muurschilderingen en decoraties. Zéér de moeite waard! Bovendien heb je vanaf de bovenste verdieping een prachtig uitzicht over de Punakha vallei.

Vanaf de stoepa daal je via een ander pad af naar de rivier, en vervolgens loop je langs de rivier naar een andere hangbrug. Hier word je opgehaald en rijd je naar misschien wel de mooiste Dzong van Bhutan: Punakha Dzong. De ligging en vormgeving van dit kloosterfort is fenomenaal. In de winter resideert hier de Je Khenpo, het hoofd van de monnikengemeenschap in Bhutan. Je gids zal je rondleiden door alle tempelruimtes en de vele anekdotes over dit magische gebouw met je delen. Aan het einde van de middag woon je de gebedsceremonie in het lokale nonnenklooster bij.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Meri Puensum, Punakha

Na het ontbijt rijd je terug naar Paro over de Dochu La, een transfer van ongeveer 3-4 uur. Vanaf de pas kun je een wandeling maken: een twee uur durende klim naar Lungchutse Lhakhang (lhakhang betekent tempel). De klim door het bos is fenomenaal: overal staan prachtig gevormde rododendrons, af en toe een reusachtige naaldboom, en overal hangen baardmossen als versiering aan de takken. Na een bezoek aan de kleine tempel (gelegen op 3356 m), vanaf waar je met goed weer een nog beter uitzicht hebt op de bergen in het noorden, daal je weer af naar de pas en rijd je verder naar Paro.

De Paro vallei is één van de mooiste van het land: mooie Bhutanese boerderijen, liefelijke lanen met wilgen, kunstig aangelegde akkers en eindeloze beboste hellingen. Daarnaast heeft Paro ook een paar prachtige cultuur-historische plekken. Je begint je  verkenning van Paro met een bezoek aan Dumtse Lhakhang. De stoepa heeft 3 verdiepingen en de wandschilderingen zijn uniek. Over steile ladders klim je omhoog en om alle wandtekeningen goed te bekijken is een zaklamp zeker aan te raden. Daarna rijd je door naar Ta Dzong, de oude wachttoren boven Paro, waarin het National Museum gevestigd is. Vanaf hier loop je omlaag naar Rinphung Dzong. Deze prachtig gelegen Dzong biedt mooie uitzichten over de Paro vallei en er zijn wederom vele tempel ruimtes te bezichtigen.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Tashi Namgay Resort, Paro

Vandaag ga je naar het bekendste klooster van Bhutan: Taktsang Goenba, oftewel het Tijgernest klooster. Het klooster ligt tegen een enorme granieten bergwand aangeplakt, meer dan 900 meter hoog boven de bodem van de vallei. Het is alleen bereikbaar te voet of (deels) op de rug van een paard, die te huur zijn bij het begin van de klim. De beloning na de steile klim is groot: Taktsang Gompa is een juweel voor het oog. Na de brand in 1998 is de buitenkant helemaal vernieuwd, maar de beelden en schilderingen in de tempelruimtes dateren nog uit het einde van de 17de eeuw. Een waardige afsluiting van je rondreis door Bhutan en Sikkim!

In de namiddag kun je nog het oudste klooster van Bhutan bezoeken: Kichu Lhakhang. Deze tempel is in de zevende eeuw gebouwd door de Tibetaanse koning Songtsen Gampo, en behoort to de belangrijkste heiligdommen van het land. Er zijn maar weinig tempels in Bhutan waar de religieuze sfeer zo duidelijk voelbaar is. 

Naast een afscheidsdiner, indien je wilt met je gids, kun je je bezoek aan Bhutan ook nog op een andere wijzen afsluiten: met een traditioneel hot-stone-bath. Dit kun je in sommige luxe hotels regelen maar geloof ons: een hot-stone-bath bij een traditionele boerderij, onder de sterrenhemel, aan de rand van een akker is een veel betere manier om dit te ervaren!

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Tashi Namgay Resort, Paro

Het zit erop! Na het ontbijt word je naar de luchthaven van Paro gebracht voor je vlucht naar (meestal) Delhi of Kathmandu (vlucht niet inbegrepen in de reissom maar kan wel door ons geregeld worden). Bijna alle vluchten zijn vroeg in de ochtend dus vandaag is er geen tijd meer om plekken te bezichtigen. Vanuit het vliegtuig werp je een laatste blik op deze overweldigend mooie en bijzondere bestemming…

Maaltijden: ontbijt

NB1: wil je een trekking aan deze reis toevoegen? Dat kan uiteraard, Bhutan is een geweldige bestemming om meerdaagse trekkings te maken!

NB2: Meru kan ook je internationale vluchten organiseren, uiteraard inclusief CO₂ compensatie.

NB3: Wil je iets aanpassen aan deze reis? Maatwerk leveren we graag voor je!