Na een spectaculaire vlucht (vlucht niet inbegrepen in de reissom maar kan wel door ons geregeld worden), meestal vanuit Delhi of Kathmandu, kom je aan op de kleine luchthaven van Paro. Hier word je verwelkomd door je lokale gids en chauffeur. De Paro vallei is één van de mooiste van het land: mooie Bhutanese boerderijen, lieflijke lanen met wilgen, kunstig aangelegde akkers en eindeloze beboste hellingen. Daarnaast heeft Paro ook een paar prachtige cultuur-historische plekken. 

Afhankelijk van je aankomsttijd heb je vanmiddag de tijd om de Paro vallei te verkennen, te voet. Je chauffeur brengt je eerst naar het luxe resort Uma Paro, waar je wandeling begint. Mocht je de afgelopen dagen je cappuccino hebben gemist, dan is dit je kans: ze hebben hier een uitstekende barista. Dan wandel je eerst omhoog, door dennenbossen naar het oude kloosterfort Zuri Dzong, dat stamt uit 1352. Naast enkele prachtige muurschilderingen krijg je hier als bonus het uitzicht over de Paro vallei cadeau. Hierna loop je verder naar Ta Dzong, de oude wachttoren boven Paro, waarin het National Museum gevestigd is. Vanaf hier loop je omlaag naar Paro Dzong. Deze prachtig gelegen Dzong biedt mooie uitzichten over de Paro vallei en er zijn wederom vele tempelruimtes te bezichtigen. Na een actieve dag vol indrukken word je door je chauffeur teruggebracht naar je hotel.

Maaltijden: lunch (afhankelijk van aankomsttijd), diner

Overnachting: The Village Lodge, Paro

Vandaag ga je naar het bekendste klooster van Bhutan: Taktsang Goenba, oftewel Tijgernest klooster. Het klooster ligt tegen een enorme granieten bergwand aangeplakt, meer dan 900 meter hoog boven de bodem van de vallei. Het is alleen bereikbaar te voet of (deels) op de rug van een paard, die te huur zijn bij het begin van de klim. De beloning na de steile klim is groot: Taktsang Gompa is een juweel voor het oog. Na de brand in 1998 is de buitenkant helemaal vernieuwd, maar de beelden en schilderingen in de tempelruimtes dateren nog uit het einde van de 17de eeuw. 

In de namiddag kun je nog het oudste klooster van Bhutan bezoeken: Kichu Lhakhang. Deze tempel is in de zevende eeuw gebouwd door de Tibetaanse koning Songtsen Gampo, en behoort tot de belangrijkste heiligdommen van het land. Er zijn maar weinig tempels in Bhutan waar de religieuze sfeer zo duidelijk voelbaar is.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: The Village Lodge, Paro

Op naar je volgende bestemming: Punakha! Als je Paro uitrijdt valt meteen op hoe dunbevolkt dit land is. Langs de snelweg, een smalle tweebaansweg, zie je af en toe een kleine nederzetting maar voor de rest zie je vooral veel beboste hellingen. Richting de Dochu La pas verandert de vegetatie. Langzaam rij je de rhododendronbossen in. Op de pas (3048 m) heb je bij goed weer uitzicht op Bhutan's hoogste berg de Gangkar Punsum (7550 m).  

Vanaf de pas kun je een wandeling maken: een twee uur durende klim naar Lungchutse Lhakhang (lhakhang betekent tempel). De klim door het bos is fenomenaal: overal staan prachtig gevormde rododendrons, af en toe een reusachtige naaldboom, en overal hangen baardmossen als versiering aan de takken. Na een bezoek aan de kleine tempel (gelegen op 3356 m), vanaf waar je met goed weer een nog beter uitzicht hebt op de bergen in het noorden, daal je af naar de pas en rijd je verder naar Punakha.

Na een lunch vlak onder de pas in een restaurantje rij je verder naar het lager gelegen Punakha. Op 1400 meter groeien hier cactussen en bananenbomen. In Punakha neem je intrek in een homestay; je bent hier te gast bij een Bhutanese familie. Het is een heel bijzondere ervaring om van zo dichtbij mee te maken hoe het reilt en zeilt in een Bhutanees gezin.  Voor het diner neem je op matjes op de grond plaats rondom de haard in de keuken, en de gastvrouw tovert van alles ‘op tafel’. Wellicht zit er ook de befaamde ema datse bij, een loeipittig gerecht waar de Bhutanezen dól op zijn (chilipepers met kaas), maar er zijn ook gerechten bij die wat vriendelijker zijn voor de westerse smaakpapilletjes. Je kunt gerust helpen in de keuken, als je wilt, maar: niets moet, alles mag!

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Homestay, Punakha

Voor het ontbijt schuif je weer aan rondom de bukhari, de haard in de keuken van de homestay. De gastfamilie spreekt doorgaans een beetje Engels, maar mocht de communicatie lastig zijn, dan is je gids altijd in de buurt om te tolken. Aan de muur hangen foto’s van het koningshuis. Vraag er de familie eens naar, en je zult merken hoe dol de Bhutanezen zijn op hun koning en diens familie!

Vandaag heb je de hele dag de tijd om de Punakha vallei te ontdekken. Je rijdt eerst naar het noorden van de vallei. Bij een kleine hangbrug over de rivier start je een korte wandeling naar Khamsum Chorten. Deze stoepa is relatief nieuw maar van binnen van ongeëvenaarde schoonheid. Aan de binnenkant zijn er drie verdiepingen met verschillende altaren, muurschilderingen en decoraties. Zéér de moeite waard! Bovendien heb je vanaf de bovenste verdieping een prachtig uitzicht over de Punakha vallei. Vanaf de stoepa daal je via een ander pad af naar de rivier, en vervolgens loop je langs de rivier naar een andere hangbrug.

Hier word je opgehaald en rijd je naar misschien wel de mooiste Dzong van Bhutan: Punakha Dzong. De ligging en vormgeving van dit kloosterfort is fenomenaal. In de winter resideert hier de Je Khenpo, het hoofd van de monnikengemeenschap in Bhutan. Je gids zal je rondleiden door alle tempelruimtes en de vele anekdotes over dit magische gebouw met je delen. Aan het einde van de middag woon je de gebedsceremonie in het lokale nonnenklooster bij, en keer je weer terug naar je homestay.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Homestay, Punakha

Je neemt afscheid van je gastfamilie, en zet koers naar het oosten. Al gauw maak je een eerste stop bij de Chimi Lhakhang, ook wel de vruchtbaarheidstempel genoemd, en gewijd aan de recalcitrante monnik en geliefde heilige Drukpa Kunley. Je gids kan vast wel wat anekdotes over zijn opmerkelijke levenswandel opdissen, en veel ervan staat ook in schilderingen afgebeeld op de muren van de tempel. Die Drukpa Kunley, dat was me er eentje! Bhutanese stelletjes met een onvervulde kinderwens komen hier om zegeningen te vragen, en na de geboorte van een kind om dank te brengen en zegeningen voor de pasgeborene te vragen. In een hoek ligt een fotoboek met foto’s van de baby’s die zijn geboren na een bezoekje aan deze vruchtbaarheidstempel. Deze tempel is te bereiken via een korte eenvoudige wandeling door mooie rijstterrassen.

Je passeert hierna de Dzong van Wangdue Phodrang, die in 2012 op jammerlijke wijze afbrandde. Sindsdien wordt er met man en macht gewerkt aan de reconstructie. Het begint al aardig vorm te krijgen!

Na een paar kleine dorpjes kom je in het Jigme Singe Wangchuk National Park. De weg is bochtig en spectaculair. Vlak voor de Pele La pas sla je rechtsaf richting de Phobjikha vallei. Dit glaciale dal heeft een open karakter met weidse graslanden onderin. Dit is de plek waar de zwarthalskraanvogel uit Tibet overwintert. Tussen november en maart heb je kans deze te zien. Na een bezoek aan het Gangtey klooster kun je een korte wandeling maken door dit prachtige dal. Deze wandeling duurt twee uur, maar in overleg met je gids kun je deze verlengen. Op weg naar je hotel kun je het Black Necked Crane Information Centre bezoeken. Je overnacht in een kleinschalig hotel met mooi uitzicht over de vallei.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Hotel Dewachen, Phobjikha Vallei

Na het ontbijt rijd je terug naar het westen. Dit is een reisdag van zeker 5,5 auto-uren. Je passeert wederom de Dochu La pas en later de Chele La pas, die de grens vormt tussen de Paro Vallei en de Ha Vallei. Hier vind je geen stoepaatjes zoals op de Dochu La, maar eindeloze rijen palen met gebedsvlaggen. Bij helder weer heb je een subliem uitzicht op de Jhomolhari en andere besneeuwde pieken.

Eenmaal in de Ha Vallei maak je kennis met je gastfamilie voor de komende twee nachten, want hier overnacht je in de homestay van yakherder Ugyen en zijn familie. 

’s Middags kun je alvast met je gids op pad in de Ha vallei. Je bezoekt hier de tweelingtempels Lhakhang Karpo (de witte tempel) en Lhakhang Nagpo (de zwarte tempel). Het verhaal gaat dat deze tempels in de 7e eeuw in slechts één dag gebouwd zijn; ga er maar aanstaan! Hierna kun je een korte wandeling door het platteland maken.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Homestay, Ha Vallei

De Ha Vallei ligt hemelsbreed niet eens zo ver van de hoofdstad Thimphu, maar toch voelt het alsof de tijd hier heeft stilgestaan. Pas sinds 2002 worden hier toeristen toegelaten, en de vallei wordt nog steeds maar door weinigen bezocht. Her en der verspreid liggen kleine nederzettingen, kloosters en tempels.

Je maakt vandaag een wandeling van een uur of 3-4 in het noordelijke puntje van de vallei. In de zomer kun je hier veel mensen op de akkers aan het werk zien, in de winter ligt het werk zo goed als stil. Mocht het een schooldag zijn, neem dan even een kijkje bij het lokale schooltje. Reken wel op veel gegiechel en nieuwsgierige blikken! Soms kom je onderweg ook mensen tegen die aan het boogschieten zijn. Neem gerust plaats en sta versteld van de enorme afstand tussen de schutter en het doelwit: een verbluffende 145 meter! Boogschieten is de nationale sport van Bhutan, en wordt in teamverband beoefend en zeer serieus genomen. Dat gezegd hebbende: het blijft wel Bhutan, dus tussen de schoten door is er zeker ook ruimte voor een lolletje.

Na de wandeling keer je terug naar je homestay.

Tip: Een douche is niet aanwezig in de homestay, maar doe als de Bhutanezen doen en neem een hotstonebath! Als je het tijdig aangeeft dat je hiervan (tegen een kleine bijbetaling) gebruik wilt maken, zorgt men dat de stenen in een houtvuur loei- en loeiheet worden gestookt. Hiermee wordt het bad, in een apart gebouwtje op het erf, verwarmd tot bovenmenselijke temperaturen. Werkelijk verkwikkend!

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Homestay, Ha Vallei

Je neemt afscheid van de gastfamilie, na een stevig ontbijt, en rijdt weer terug naar de Paro Vallei. Onderweg passeer je wederom de Chele La pas. Met 3800 meter is dit de hoogste met auto begaanbare pas van Bhutan. Hiervandaan maak je een wandeling naar beneden, naar het nonnenklooster Kila. Als je hier hebt rondgekeken, staat de chauffeur al klaar om je verder te brengen naar Paro. Onderweg kun je nog even de benen strekken middels een wandelingetje naar de kliftempels van Dzongdrakha. Hierna kom je door de kleine nederzetting Bongde (ookwel Bondey). Maak hier een wandelingetje tussen de akkers en boerderijen, en maak een praatje met de bewoners.

Tip: in Bongde is een hotelschool gevestigd, waar (met name) kansarme Bhutanese jongeren een opleiding krijgen in de horeca. Dit is een deels Nederlands project. Leuk om hier even een kijkje te nemen en bijvoorbeeld een koffie te drinken. Ze hebben namelijk ook een barista-opleiding, dus je krijgt hier de beste koffie van Bhutan, geserveerd door nog enigszins verlegen jongeren. Lunchen kan hier ook, en de keuken is uitmuntend en vernieuwend - het kan een welkome afwisseling zijn op je reis om eens iets totaal anders te eten. Als je hier interesse in hebt, laat het dan tijdig aan je gids weten, zodat de leerlingen zich erop kunnen voorbereiden. 

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: The Village Lodge, Paro

Het zit erop! Na het ontbijt word je naar de luchthaven van Paro gebracht voor je vlucht naar (meestal) Delhi of Kathmandu (vlucht niet inbegrepen in de reissom maar kan wel door ons geregeld worden). Bijna alle vluchten zijn vroeg in de ochtend dus vandaag is er geen tijd meer om plekken te bezichtigen. Vanuit het vliegtuig werp je een laatste blik op deze overweldigend mooie en bijzondere bestemming…

Maaltijden: ontbijt

NB1: Meru Travel kan ook je vluchten voor je boeken - uiteraard inclusief CO₂ compensatie.

NB2: Wil je iets aanpassen aan deze reis? Maatwerk leveren we graag voor je!