Na een spectaculaire vlucht (vlucht niet inbegrepen in de reissom maar kan wel door ons geregeld worden), meestal vanuit Delhi of Kathmandu, kom je aan op de kleine luchthaven van Paro. Hier word je verwelkomd door je lokale gids en chauffeur. Samen met hen rij je in een privé-auto naar de hoofdstad Thimphu, een rit van ongeveer een uur. Meteen wordt duidelijk dat Bhutan een niet-alledaagse bestemming is: mensen lopen in klederdracht, de straten zijn schoon, de natuur is ongeschonden en het landschap is bezaaid met traditionele boerderijen, tempels en kloosters. 

Afhankelijk van het tijdstip van aankomst in Thimphu ga je vanmiddag een paar plekken in de hoofdstad bekijken. Je kunt bijvoorbeeld naar het textielmuseum, de painting school, de indrukwekkend grote gouden Buddha Dordenma of de Trashichho Dzong. Maar wil je gelijk op pad om te vogelen of een mooie boswandeling te maken, dan kan dat uiteraard ook. Verschillende goede vogelspots, zoals het hogere deel van Motithang of een deel van Jigme Dorji National Park, zijn goed te bereiken vanuit Thimphu. Soorten die je hier kunt aantreffen zijn de Ibis bill, Common sandpiper, Crested-pie kingfisher, Redrumped swallow,  Long-tailed minivet, Grey wagtail, Yellow-billed blue Magpie, Spotted nutcracker, White-bellied yuhina, Red-billed chough, Black-browed tit, Upland pipit en vele anderen.

Maaltijden: lunch (afhankelijk van aankomsttijd), diner
Overnachting: Druk Hotel, Thimphu

Vandaag start je reis naar het centrale deel van Bhutan. Een spectaculaire rit breng je naar je volgende bestemming: Phobjikha. Als je Thimphu uitrijdt valt meteen op hoe dunbevolkt dit land is. Langs de snelweg, een smalle tweebaansweg, zie je af en toe een kleine nederzetting maar voor de rest zie je vooral veel beboste hellingen. Richting de Dochu La pas verandert de vegetatie. Langzaam rij je de rhododendronbossen in. De heuvel op de Dochu La pas (3048 m) wordt gesierd door 108 stupa’s heb je bij goed weer uitzicht op Bhutan's hoogste berg de Gangkar Punsum (7550 m).  Op de pas kun je op zoek naar de satyr tragopan, Himalayan monal, Kalig en Blood Pheasant.

Je rijdt verder naar het lager gelegen Punakha. Op 1400 meter groeien hier cactussen en bananenbomen: een enorme verandering van vegetatie en klimaatzone. Later in de reis keer je hier terug en ga je uitgebreid op verkenning in dit subtropische gebied. Nu stijg je weer verder de vallei uit, en na een paar kleine dorpjes kom je in het Jigme Singe Wangchuk National Park. De weg is bochtig en spectaculair. Vlak voor de Pele La pas sla je rechtsaf richting de Phobjikha vallei. Dit U-vormige dal heeft een open karakter met weidse graslanden onderin. Dit is de plek waar de zwarthalskraanvogel uit Tibet overwintert. Tussen november en maart heb je kans deze te zien. Maar mocht je buiten dit seizoen in de vallei zijn, dan kun je het Black necked crane Information Centre bezoeken, waar je meer over het dier kunt leren. Hier kun je het hele jaar door Karma en Pema ontmoeten, gewonde zwarthalskraanvogels die niet meer kunnen vliegen. Ze verblijven in een omheining, anders worden ze aangevallen door honden. 

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner
Overnachting: ABC Lodge, Phobjikha Vallei

De Phobjikha Vallei is een prachtige brede glaciale vallei. De bodem bestaat uit natte graslanden, die veel vogels aantrekken. Vanwege de beschermde status van de zwarthalskraanvogel wordt hier niet gebouwd en zie je zelfs geen elektriciteitspalen. De komst van de zwarthalskraanvogel wordt elk jaar groots gevierd in het klooster van Gangtey, en wordt gezien als een zeer gunstig voorteken. Welke lading deze vogelsoort op cultureel en religieus vlak heeft voor de bewoners van de vallei, zal je vandaag duidelijk worden.

Je gaat vandaag te voet op pad met je gids. Een zeer interessante en gemakkelijke wandeling is de Gangtey Nature Trail. Vanaf het Gangtey klooster daalt het prachtige natuurpad zachtjes af de vallei in. Onderweg ziet je de wetlands op de bodem van de vallei waar de kraanvogels in de winter verblijven. Als je wilt, kun je naar enkele nabijgelegen dorpen gaan en de plaatselijke kloosters en enkele boerderijen bezoeken om je wandeling wat langer te maken; een mooie kennismaking met het platteland van Bhutan. 

Vogels die je vandaag kunt tegenkomen zijn Chestnut bellied Nuthatch, Slaty backed Forktail, Gorgeted Flycatcher, White throated Laughing thrust, Eurasian Jay, Wedge Tailed Green Pigeon en Mountain Imperial Pigeon.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner
Overnachting: ABC Lodge, Phobjikha Vallei

Vanaf Gangtey vervolg je je weg naar het oosten over de ‘snelweg’. Niet ver na Gangtey steek je de Pele La over, een pas van 3420 m hoog. Bij goed weer heb je uitzicht op de Jhomolhari helemaal in het Westen van Bhutan!

Het eindpunt van de reis is het plaatsje Trongsa op 2000 meter boven zeeniveau. De Dzong van Trongsa ligt op een zeer strategisch punt hoog boven de Mangde Chu rivier. Het museum bevindt zich in de oude wachttoren boven de Dzong en is gerenoveerd door gerenommeerde Oostenrijkse experts. Beide zijn zeer de moeite waard om te bezoeken.

Naast de dzong ligt een boogschietbaan; als je geluk hebt, wordt er hier geoefend! Boogschieten is de nationale sport van Bhutan en wordt in elke hoek met grote passie beoefend. Het doelwit bevindt zich op een indrukwekkende afstand van 145 meter van de schutter! Bhutanezen nemen boogschieten heel serieus, maar zoals je zult zien is er tijdens de wedstrijden ook meer dan voldoende tijd voor lachen, zingen en dansen - en elkaar kleineren om te proberen hen af te leiden.

Het is ook mogelijk om vanmiddag te voet met je gids op pad te gaan in ‘Lower Trongsa’, de bossen beneden de plaats zelf.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner
Overnachting: Yangkhil Resort, Trongsa

Vandaag verlaat je de west-oost hoofdweg, en buig je af naar het subtropische zuiden. Je eindpunt, Zhemgang / Tingtibi ligt op ‘slechts’ 600 meter boven zeeniveau, en je merkt aan alles dat je snel afdaalt tijdens deze reisdag: de temperatuur stijgt, de vegetatie verandert en je treft andere fauna. Er komt ontzettend weinig verkeer over de weg, dus de dieren laten zich vaak direct langs de weg al zien; gewoon ‘in de berm’ tref je allerhande apen en imposante vogels zoals de Great Hornbill (dubbelhoornige neushoornvogel).

Het is een rit van ruim 3 uur, waar je het grootste deel van de dag over zult doen; je maakt namelijk genoeg stops onderweg om het gezellig te houden. Er zijn geen restaurants onderweg, maar je gids heeft een uitgebreide picknick geregeld - genieten! Hou je van vlinders, dan kun je vandaag ook je lol op. In dit gebied zie je talloze verschillende soorten, met name bij het water dat langs de bergwand afstroomt duizelt het ervan. 

Je overnacht aan de rivier in de eenvoudige houten huisjes van de Berti Ecolodge, een project dat probeert een steentje bij te dragen aan werkgelegenheid onder de jonge vrouwen van het gebied. 

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner
Overnachting: Berti Ecolodge, Zhemgang

Vandaag heb je een volle dag om te genieten van de natuur in de omgeving Zhemgang / Tingtibi en Gonghu. Samen met je gids en chauffeur ga je op pad om mooie plekjes te vinden waar veel vogels zich laten zien. Ook kun je een deel te voet afleggen, in het woud. Dit gebied op de grens tussen Royal Manas Nationaal Park en Jigme Singye Wangchuk Nationaal Park bestaat namelijk maar liefst voor 94% uit bos. Er valt dus genoeg te zien en te wandelen hier.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner
Overnachting: Berti Ecolodge, Zhemgang

Een ritje van ongeveer 2,5 uur brengt je naar Panbang Eco Lodge, de uitvalsbasis voor bezoek aan het Royal Manas Nationaal Park. De weg is verrassend goed, zeker als je in acht neemt dat je je in zo’n afgelegen gebied bevindt.

De middag is ter vrije besteding bij de lodge, waar je verblijft een een houten hutje op palen, aan de rivier. Het is een heerlijke plek om een boek te lezen met het geluid van de rivier op de achtergrond, lekker met je voeten in het frisse rivierwater te poedelen of met je verrekijker de boomtoppen af te speuren.

Een ommetje door het nabij gelegen dorpje is ook erg leuk om te doen; de mensen ontvangen hier maar weinig bezoekers.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner
Overnachting: Panbang Eco Lodge, Panbang

Niet ver van je lodge, op de zanderige oevers van de Manas rivier, ligt een raft voor je klaar. Onder deskundige begeleiding laat je je de rivier afdrijven met aan je ene zijde het Manas Nationaal Park en aan de andere zijde en net zo indrukwekkende muur van groen. Je hoeft maar weinig te peddelen want de kalme stroming doet eigenlijk het meeste werk. Er zijn nauwelijks stroomversnellingen, dus het tochtje is ook geschikt voor mensen zonder enige ervaring en kinderen.

Regelmatig laten wilde olifanten zich langs de oevers zien, maar daarvoor moet je wel een beetje geluk hebben. Vast en zeker zul je verschillende apensoorten zien.

Na ongeveer anderhalf meer je aan bij de ingang van Manas Nationaal Park. Hier tref je een ranger die met je mee op pad gaat in het park, te voet. Er zijn verschillende routes, maar niet voor alles wordt altijd een permit afgegeven. Het is dus een beetje afwachten op de dag zelf wat toegestaan is. Je kunt hier olifanten tegenkomen, blaffende herten, wilde zwijnen, gaurs, bizons, waterbuffels, sambarherten en eekhoorns, alsmede 38 verschillende vogelsoorten. Bij het paleis van de koning ligt ook een legerkamp met een tam sambarthert en een kamp voor de rangers. Hoofdranger Tshering heeft als jongeling in Wageningen gestudeerd en heeft warme herinneringen aan de Nederlandse boterhammetjes. Hij zag hier in 2014 al uiterst zeldzame witbuikreigers maar hield dit nieuws stil om ze niet te verstoren.

Bij het gloednieuwe Tiger Information Center is ook een mooie wandeling mogelijk. Dat is technisch gezien buiten de parkgrenzen, maar qua natuur maakt dat eigenlijk geen verschil.

Je keert per auto terug naar de lodge aan de rivier. ’s Avonds wordt hier weer een mooi maaltje geserveerd in de open eetruimte. Er verschijnt van alles op je bord, vers uit het bos. Denk aan paddenstoelen, eetbare orchideeën en zelfs varens - echt een aanrader, trouwens!

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner
Overnachting: Panbang Eco Lodge, Panbang

Vandaag staat er een lange reisdag op het programma. In ongeveer 5 uur daal je helemaal af naar het stadje Gelephu, gelegen op nauwelijks 200 meter boven zeeniveau, op de plek waar de Manas rivier Bhutan verlaat en de laagvlaktes van India in stroomt. Het landschap verandert hier bizar abrupt - geen bergen meer, maar een landschap zo vlak als Flevoland. 

Het is nu nog nauwelijks voor te stellen, maar er gaat hier trouwens heel wat te gebeuren! Google maar eens op ‘Gelephu Mindfullness City’ en dan zie je geweldige schetsen van wat kundige architecten hebben bedacht. Het ambitieuze plan is dat hier namelijk een heel nieuwe stad zal verrijzen, gericht op ‘Mindfullness’. Een enorm project dat veel werkgelegenheid moet opleveren - wat de laatste jaren met name onder jongeren een groot probleem is geworden.

Van dit alles is nu nog niets te zien. Je overnacht in een middenklasse stadshotel en kunt eenvoudig door het stadje wandelen, bijvoorbeeld naar de versmarkt of samen met de lokale bevolking een draai geven aan de gebedswielen. Dat kan natuurlijk nooit kwaad!

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner
Overnachting: Kuku Grand, Gelephu

Eerst rijdt je chauffeur vanmorgen een tijd langs de Bhutanees-Indiase grens op; een onwerkelijk vlak landschap. Dat rijdt natuurlijk lekker vlot door! Maar daarna zet je koers naar het noorden en wordt het direct weer bergachtig.
Je eindpunt is Wangdue Phodrang bij Punakha; reken erop dat je hier 6 uur over zult doen, of 7 inclusief de lunch. Dat zal een picknick worden, want afgezien van het plaatsje Damphu kom je niet veel bebouwing tegen op de route. Wat je wel tegenkomt? Misschien wel meer neushoornvogels, dus hou je ogen open.

Bij Punakha kom je weer bij het rivierlandschap. En dat brengt natuurlijk weer heel andere avifauna met zich mee. Soms wordt hier de Pallas’s fishing eagle gezien. Iets minder geluk heb je nodig om aan de bosranden en op de akkers de flycatcher en de wedge Tailed green Pigeon te zien.

Je overnacht in een prettige natuurlonge niet ver van de Dzong van Wangdue Phodrang.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner
Overnachting: Wangdue Ecolodge, Wangdue Phodrang

In het subtropische Punakha volg je een oud wandelpad langs de rivier Mo Chhu, en neemt alle tijd om de omgeving uit te kammen. Zowel aan de oevers van de rivier als tussen de vegetatie valt er van alles te observeren. In dit gebied wordt de heilige graal onder de avifauna van Bhutan wel eens gezien: de witbuikreiger, white-bellied heron! Mooie bijkomstigheid is ook, dat dit pad langs de indrukwekkende Dzong van Punakha voert, die je later vandaag zult bezoeken. 

Verder stroomopwaarts neem je een zijpad en kom je langs verspreide boerderijen, en tot slot in het loofbos dat boven Punakha ligt. Hier, en in de omgeving van het dorp, kun je de Bay Woodpecker, Red-headed Trogon, Wedge-tailed Pigeon, Fire-capped Tit, White-gorgeted Flycatcher, de zeldzame Yellow-vented Warbler, Magpie Robin, Green Magpie, Osprey, River Lapwing, Ruddy Shelduck en Eurasian Wigeon zien. Je kunt hier ook op zoek naar verschillende skulkers zoals de Spotted Elachura, de Pygmy Wren-babbler, en twee van Bhutans drie Tesia-soorten.

Je besluit de dag met een bezoek aan misschien wel de mooiste Dzong van Bhutan. Dzongs zijn kloosterforten met zowel een bestuurlijke functie als een deel waar monniken wonen. De vertrekken voor de bestuurders en ambtenaren zijn afgesloten voor bezoekers. De tempels zijn wel geopend voor toeristen en die zijn zeer de moeite waard. De ligging en vormgeving van de dzong van Punakha is fenomenaal. In de winter resideert hier de Je Khenpo, het hoofd van de monnikengemeenschap in Bhutan. Kijk ook eens naar boven als je de steile toegangstrappen beklimt: er hangen hier bijennesten van serieus indrukwekkende afmetingen!

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner
Overnachting: Wangdue Ecolodge, Wangdue Phodrang

Vandaag verken je drie verschillende klimaatzones: subtropisch, alpien en gematigd. Dit allemaal tijdens een rit die drie uur zou duren als je in één keer door zou rijden. Je zal hier in de praktijk langer over doen omdat je stops maakt om de benen te strekken en te vogelen.

De eerste stops zullen nog in het lagere, warmere deel zijn, bijvoorbeeld aan de bosrand of de rand van akkers bij een nabijgelegen dorp. Subtropische soorten die hier voorkomen zijn onder andere de Red-headed Trogon, Wedge-tailed Pigeon, Fire-capped Tit, White-gorgeted Flycatcher, Yellow-vented Warbler, Magpie Robin en Green Magpie.

Eenmaal weer bovenop de Dochu La kom je de alpiene soorten weer tegen. Je kunt hier in de omgeving wandelen in een bos van naaldbomen, berken, rododendron en wapperend baardmos. De meest gewilde vogel die hier wel eens te zien is, is de Ward’s Trogon. Meer kans maak je op het zien van de Himalayan Monal, satyr Tragopan, Kalij, Spotted Nutcracker, Large Hawk Cuckoo, Darjeeling Woodpecker, Yellow billed Magpie, Chest Tailed Minla, Collard Blackbird, Ultramarine Flycatcher en Brown Bullfinch.

Je verblijft in Paro in een kleinschalig hotel aan de rand van de plaats, tussen de rijstvelden.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner
Overnachting: Village Lodge, Paro

Vandaag ga je naar het bekendste klooster van Bhutan: Taktsang Goenba, oftewel Tijgernest klooster. Het klooster ligt tegen een enorme granieten bergwand aangeplakt, meer dan 900 meter hoog boven de bodem van de vallei. Het is alleen bereikbaar te voet of (deels) op de rug van een paard, die te huur zijn bij het begin van de klim. De beloning na de steile klim is groot: Taktsang Gompa is een juweel voor het oog. Na de brand in 1998 is de buitenkant helemaal vernieuwd, maar de beelden en schilderingen in de tempelruimtes dateren nog uit het einde van de 17de eeuw. Een waardige afsluiting van je Bhutanreis. 

NB1: op de route naar Taktsang kun je ook veel vogels & andere fauna zien, maar je moet dan wel vroeg van start gaan. Later op de dag wordt het drukker met toeristen, en de dieren worden dan onrustiger en blijven weg.

NB2: Als er nog tijd is over is na de wandeling naar het Tijgersnest, kan je chauffeur je naar de pas Chele La brengen op 3988m. Als het helder weer is, heb je een prachtig zicht op de witbesneeuwde pieken zoals Jomolhari (7314m)! Je treft hier subalpiene gemengde naaldbomen zoals de oostelijke Himalaya-spar en lariks, maar ook loofbomen.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner
Overnachting: Village Lodge, Paro

Het zit erop! Na het ontbijt word je naar de luchthaven van Paro gebracht voor je vlucht naar (meestal) Delhi of Kathmandu (vlucht niet inbegrepen in de reissom maar kan wel door ons geregeld worden). Bijna alle vluchten zijn vroeg in de ochtend dus vandaag is er geen tijd meer om plekken te bezichtigen. Vanuit het vliegtuig werp je een laatste blik op deze overweldigend mooie en bijzondere bestemming…

Maaltijden: ontbijt

NB1: Heb je meer tijd tot je beschikking? Dan kunnen we de reis uitbreiden met bijvoorbeeld een verblijf bij de vogelhotspots Yongkola of Ura.

NB2: Meru Travel kan ook je vluchten voor je boeken - uiteraard inclusief CO2 compensatie.

NB3: Wil je iets aanpassen aan deze reis? Maatwerk leveren we graag voor je!