Na een spectaculaire vlucht (vlucht niet inbegrepen in de reissom maar kan wel door ons geregeld worden), meestal vanuit Delhi of Kathmandu, kom je aan op de kleine luchthaven van Paro. Hier word je verwelkomd door de lokale reisleider en chauffeur. Samen met hen rij je naar je hotel voor de komende dagen.

Nadat je bent geïnstalleerd en wat bent opgefrist ga je er vanmiddag op uit om Paro te verkennen middels een korte wandeling. Meteen wordt duidelijk dat Bhutan een niet-alledaagse bestemming is: mensen lopen in klederdracht, de straten zijn schoon, de natuur is ongeschonden en het landschap is bezaaid met traditionele boerderijen, tempels en kloosters. De Paro vallei is één van de mooiste van het land: mooie Bhutanese boerderijen, lieflijke lanen met wilgen, kunstig aangelegde akkers en eindeloze beboste hellingen. Daarnaast heeft Paro ook een paar prachtige cultuur-historische plekken. Vandaag en morgen bezoek je hier enkele van.

Vanmiddag bezoek je de Dumtse Lhakhang. De stoepa heeft 3 verdiepingen en de wandschilderingen zijn zeer bijzonder. Over steile ladders klim je omhoog. Neem een zaklamp mee, wan deze komt van pas als je alle wandtekeningen goed wilt bekijken. In de namiddag kun je nog het oudste klooster van Bhutan bezoeken: Kichu Lhakang. Deze tempel is in de zevende eeuw gebouwd door de Tibetaanse koning Songtsen Gampo, en behoort tot de belangrijkste heiligdommen van het land. Er zijn maar weinig tempels in Bhutan waar de religieuze sfeer zo duidelijk voelbaar is. Mochten veel deelnemers met een late vlucht aankomen en er dus vandaag weinig tijd zijn, dan zouden we deze tempels ook morgen kunnen bezoeken.

Maaltijden: lunch (afhankelijk van aankomsttijd), diner

Overnachting: Tashi Namgay Resort of vergelijkbaar, Paro

Tijdens je verkenning van Paro bezoek je Ta Dzong, de oude wachttoren boven Paro, waarin het National Museum gevestigd is. Vanaf hier loop je omlaag naar Rinphung Dzong. Dzongs zijn kloosterforten met zowel een bestuurlijke functie als een deel waar monniken wonen. De vertrekken voor de bestuurders en ambtenaren zijn afgesloten voor bezoekers. De tempels zijn wel geopend voor toeristen en die zijn zeer de moeite waard. De Rinphung Dzong biedt uitzicht over de Paro vallei en er zijn wederom vele tempelruimtes te bezichtigen. In de late middag bezoeken we de kliftempels van Dzongdrakha, waar monniken in stilte-retraite gaan.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Tashi Namgay Resort of vergelijkbaar, Paro

We starten de dag met een binnenlandse vlucht naar Jakar in de Bumthang vallei, welke wordt beschouwd als het culturele hart van het land vanwege de vele oude tempels, kloosters en levendige jaarlijkse festivals. Bumthang is het meest oostelijke punt dat je op de reis aandoet, vanaf hier reis je de komende dagen weer terug naar het westen. Deze vlucht van 20 minuutjes bespaart je een hoop auto-uurtjes.

Op de kleine luchthaven van Jakar staan een gids en chauffeur klaar om je op te halen. Na een uurtje rijden komen jullie aan bij het klooster Padselling, bovenop een heuvel. Na het bekijken van het klooster en een praatje met de monniken, begin je vanaf hier aan een wandeling van 2-3 uur over de heuvel en naar het dorp Bapzur, in de Tang Vallei. Dit is één van de vier valleien die samen de Bumthang Vallei vormen, en deze vallei heeft door haar afgelegen liggen haar oorspronkelijke karakter het best weten te behouden. Zeker een aanrader! In deze landelijke vallei woont slechts een handjevol mensen en bijna alle bewoners leven van de landbouw. Je bezoekt hier het grote nonnenklooster Pema Tekchok Choeling Shedra. Hier staat de chauffeur klaar om je in ongeveer een uurtje dieper de vallei in te brengen. Je weg is hobbelig, en de rit gaat dus langzaam. Je komt door verschillende kleine nederzettingen en maakt een stop bij de Rimochen Lhakhang (lhakhang betekent tempel). Hier kun je een wandelingetje maken door een dorpje, waar de typische indrukwekkende boerderijen ziet, en de hartelijke locals. 

Je accommodatie voor vannacht, in de Tang Vallei, is eenvoudig.

NB: er is hier een paardenfarm. Mocht je interesse hebben in het maken van een ritje te paard, geef het dan graag bij boeking aan - of eventueel ter plekke aan de reisleider.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Mesethang of Ogyen Choling Palace Guesthouse, Tang Vallei

Je start de dag met een wandeling naar het Ugyen Choling Palace, een oud paleis bovenop een heuvel. Dit is vol liefde onderhouden en er is zelfs een klein museum in aangelegd. Hierna word je per auto in ongeveer twee uur tijd terug gebracht naar Jakar. 

Onderweg maak je een stop bij het heilige meer Mebar Tso, feitelijk een poel in de rivier. Je gids/reisleider kan je er opmerkelijke verhalen over vertellen! Eenmaal aangekomen in de Jakar Vallei (ookwel gespeld als Chokor) bezoeken jullie de Dzong van Jakar en ga je te voet verder door het plaatsje en de kleinere nederzettingen eromheen, langs de velden waar de mensen aan het werk zijn en natuurlijk langs kleine tempels en stoepa’s. Een fijne pleisterplaats is de Swiss Cheese Farm, waar je naast het lokaal gebrouwen Red Panda Beer ook lokaal gemaakte Nederlandse Gouda kunt kopen! Hier staat de chauffeur te wachten om je terug te brengen naar het hotel, maar als er animo is kun je ook nog wat wandelen door deze kleine gemeenschap. Als de tijd het toelaat kun je nog het grote klooster Kharchu Drastang bezoeken, bij voorkeur tijdens de avonddebatten en -gebeden.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Mountain Resort, Jakar

Vandaag ga je de Jakar vallei verkennen, deels te voet. Na het ontbijt ga je van start bij de Jambay Lhakhang, een van de oudste tempels van het land. Na een bezoek aan de tempel ga je vanaf hier te voet verder. De weg is vlak en onderweg zie je vele boerderijen, mensen die aan het werk zijn in de velden en natuurlijk kleine tempels en stoepa’s. De volgende stop is Kurjey Lhakhang, gebouwd tegen een rotswand op een plek waar Guru Padmasambhava heeft gemediteerd. Vanaf hier is het niet ver naar de rivier, die je middels een hangbrug oversteekt. Aan de overzijde kun je soms een weverij bezoeken (deze is niet altijd open) en een kleinere dorpstempel. Je wandelt naar Tamshing Goenba, waar veel jonge monniken hun studie beginnen. Hier staat de chauffeur klaar om je naar het Wangduecholing Palace te brengen, waar de gebedswielen door water worden aangedreven. Je kunt wat wandelen door de omgeving, en mogelijk een klein schooltje bezoeken - mits het een schooldag is, uiteraard.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Mountain Resort, Jakar

Een mooi pad door het bos brengt je in ongeveer 3 uur wandelen omhoog naar het Tharpaling klooster. Dit is een van de belangrijkste kloosters in de omgeving, behorend aan de Nyingmapa-orde van Boeddhisme. 

De chauffeur wacht jullie hier op met de bagage, en je rijdt in ongeveer 2 uur naar Trongsa, via de pas Yotong La. Als het helder weer is, kun je hier ver uitkijken over de omgeving. Is het nevelig op bewolkt, dan zie je hier nauwelijks een hand voor ogen. De Dzong van Trongsa ligt op een zeer strategisch punt hoog boven de Mangde Chu rivier. In de oude wachttoren boven de Dzong bevindt zich een museum, dat is gerenoveerd door gerenommeerde Oostenrijkse experts. Beide zijn zeer de moeite waard om te bezoeken. Tegen de avond kun je nog wat wandelen door het plaatsje Trongsa zelf.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Yangkhil Resort of vergelijkbaar, Trongsa

De weg slingert vandaag verder westwaarts. Je bereikt de pas Pele La, van 3420 m hoog. Bij goed weer heb je uitzicht op de Jhomolhari helemaal in het Westen van Bhutan! Even na de pas slaan jullie linksaf, van de ‘snelweg’ af, de Phobjikha vallei in. Het laatste uurtje is het wat hobbelen.

Dit U-vormige dal, dat ook wel eens de Gangtey Vallei wordt genoemd, heeft een open karakter met weidse graslanden en kleine waterstroompjes op de bodem. Dit is de plek waar de zwarthalskraanvogel uit Tibet overwintert. Tussen november en maart heb je kans deze te zien. Na een bezoek aan het Gangtey klooster maak je een korte wandeling (een uur of twee) door dit prachtige dal. Ook een bezoek aan het Black necked crane information centre en dor de dorpjes is de moeite waard.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Hotel Dewachen of vergelijkbaar, Phobjikha Vallei

Een korte rit brengt je vandaag in een heel andere vegetatiezone. Je merkt dat je nu afdaalt. Op je einddoel, het lager gelegen Punakha op 1400 meter, is de temperatuur hoger. Er groeien hier cactussen en bananenbomen.

Na een bezoek aan het mooie dorpje Richengang wandel je naar de Chimi Lhakhang, ook wel de vruchtbaarheidstempel genoemd, en gewijd aan de recalcitrante monnik en geliefde heilige Drukpa Kunley. Je reisleider kan vast wel wat anekdotes over zijn opmerkelijke levenswandel opdissen, en veel ervan staat ook in schilderingen afgebeeld op de muren van de tempel. Je zult met je oren staan te klapperen, want die Drukpa Kunley, dat was me er eentje! Bhutanese stelletjes met een onvervulde kinderwens komen hier om zegeningen te vragen, en na de geboorte van een kind om dank te brengen en zegeningen voor de pasgeborene te vragen. In een hoek ligt een fotoboek met foto’s van de baby’s die zijn geboren na een bezoekje aan deze vruchtbaarheidstempel. Deze tempel is te bereiken via een korte eenvoudige wandeling door mooie rijstterrassen.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Zhingkham Resort, Hotel Y.T. of vergelijkbaar, Punakha

Vanwege de lage ligging genieten Punakha en Wangdue, dat in dezelfde vallei ligt, een semi-tropisch klimaat. Een voordeel hiervan is dat er tweemaal per jaar geoogst kan worden en diverse gewassen er goed gedijen. Vanwege dit gematigde klimaat fungeerde Punakha vroeger als winterhoofdstad van Bhutan en tegenwoordig nog altijd als de winterresidentie van de Je Khenpo, het hoofd van de monnikengemeenschap in Bhutan en zijn grote monniksorde. In de zomer verblijven zij in Thimphu.

Vandaag rijden jullie eerst naar het noorden van de vallei. Bij een kleine hangbrug over de rivier start je een korte wandeling naar Khamsum Chorten. Deze stoepa is relatief nieuw maar  van binnen van ongeëvenaarde schoonheid. Aan de binnenkant zijn er 3 verdiepingen met verschillende altaren, muurschilderingen en decoraties. Zéér de moeite waard! Bovendien heb je vanaf de bovenste verdieping een prachtig uitzicht over de Punakha vallei. 

Hierna bezoek je wat misschien wel de mooiste Dzong van Bhutan is: Punakha Dzong. De ligging en vormgeving van dit kloosterfort is fenomenaal. Het pand zelf is indrukwekkend hoog, en binnen is het gedecoreerd met de meest waanzinnige muurschilderingen. Na dit bezoek maak je een wandeling van een uur of 2-3, waarbij je langzaam de heuvel op loopt naar het dorp Limukha. Hier staat je chauffeur te wachten om je terug te brengen naar het hotel.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Zhingkham Resort, Hotel Y.T. of vergelijkbaar, Punakha

Na het ontbijt rijden jullie naar Thimphu via de pas Dochu La. Vanaf de pas kun je een wandeling maken: een twee uur durende klim naar de tempel Lungchutse Lhakhang. De klim door het bos is fenomenaal: overal staan prachtig gevormde rododendrons, af en toe een reusachtige naaldboom, en overal hangen baardmossen als versiering aan de takken. Na een bezoek aan de kleine tempel (gelegen op 3356 m) en een picknick aldaar, daal je ongeveer een uurtje af naar een andere hermitage en klooster op een heuveltop, Trashigang. Hier staat de chauffeur klaar en brengt jullie naar de hoofdstad Thimphu.

Thimphu is een relatief jonge hoofdstad waar je de boeiende samensmelting van tradities en modernisering overal kunt zien. Aan het eind van de middag bezoek je de majestueuze Tashichu Dzong, waar ook de nationale regering van Bhutan zetelt. Dzongs zijn kloosterforten met zowel een bestuurlijke functie als een deel waar monniken wonen. De vertrekken voor de bestuurders en ambtenaren zijn afgesloten voor bezoekers. De tempels zijn wel geopend voor toeristen en die zijn zeer de moeite waard. Ondanks dat deze Dzong in zijn huidige vorm pas in de jaren ’60 van de vorige eeuw gebouwd werd speelt hij wel een belangrijke rol in de recente geschiedenis van Bhutan. Zo vond hier in 2008 de kroning van de huidige koning plaats. 

Tegen zonsondergang word je naar een bijzonder mooi plekje gebracht: het Buddha Viewpoint bij Kuenselphodrang. Hier staat de 50-meter hoge Buddha Dordenma. Dit indrukwekkende gouden Boeddha-beeld is gevuld met 125.000 kleine Boeddha-beeldjes. Het is een populaire spot voor locals en de uitzichten over de Thimphu vallei zijn magnifiek, zeker met zonsondergang!

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Druk Hotel of Namgay Heritage of vergelijkbaar, Thimphu

Inmiddels zullen de interesses van de groep ook wel bekend zijn bij de reisleider. Je kunt samen het programma van vandaag bespreken, bijvoorbeeld door een wandeling in te voegen. We geven hier een voorbeeld van een dagje op pad in Thimphu.

Zo kun kun je de Memorial Chorten bezoeken, een mooie stoepa aan de rand van de stad die in 1974 gebouwd werd ter ere van de derde koning. Hier is het de hele dag een komen en gaan van lokale pelgrims die de kora om de stoepa lopen. Loop gerust een paar rondjes mee! Ook een bezoekje aan het stadion Changlimithang, waar veel boogschietwedstrijden worden gehouden, is de moeite waard. Beneden bij de rivier zijn altijd wel een paar locals aan het oefenen. Boogschieten is namelijk de nationale sport van Bhutan en wordt in elke uithoek met veel passie beoefend. Kijk eens hoe ver het doelwit staat! Maar liefst 145 meter… ga er maar aan staan. Als je het zelf ook wel eens wilt proberen, geef het dan aan bij je reisleider.

Ook kun je het Zilukha nonnenklooster bezoeken, het museum voor traditionele geneeskunst, de groentenmarkt, het textielmuseum, de nationale bibliotheek, de school waar wordt onderwezen in traditionele schilderkunst of de Mothitang Mini Zoo, met maar één bewoner: de merkwaardige Takin, het nationale dier van Bhutan. Het verhaal gaat dat de Divine Madman, over wie je Punakha al van alles hebt gehoord, dit dier creëerde door de kop van een geit op het lichaam van een koe te plaatsen. Kijk en oordeel zelf! Indien je liever een wandeling maakt zijn er ook diverse mogelijkheden in de groene heuvels rond Thimphu.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Druk Hotel of Namgay Heritage of vergelijkbaar, Thimphu

Vandaag worden jullie teruggebracht naar de Paro vallei. Hier wacht een waardige afsluiter van deze bijzondere wandelreis: je gaat naar het bekendste klooster van Bhutan: Taktsang Goenba, oftewel Tijgernest klooster. Het klooster ligt tegen een enorme granieten bergwand aangeplakt, meer dan 900 meter hoog boven de bodem van de vallei. Het is alleen bereikbaar te voet of (deels) op de rug van een paard, die te huur zijn bij het begin van de klim. De beloning na de steile klim is groot: Taktsang Gompa is een juweel voor het oog. Na de brand in 1998 is de buitenkant helemaal vernieuwd, maar de beelden en schilderingen in de tempelruimtes dateren nog uit het einde van de 17de eeuw. Hierna ga je nog verder. Waar vrijwel iedereen weer afdaalt naar beneden, gaan jullie verder naar de tempels die nog bóven Taktshang liggen, zoals Zangdopelri en Ugyen Tsemo. De tempels zelf zijn al de moeite waard, maar als bonus krijg je vanaf hier een heel bijzonder uitzicht op het Tijgersnest.

Hierna keer je terug naar Paro voor het afscheidsdiner met de groep en je reisleider.

Maaltijden: ontbijt, lunch, diner

Overnachting: Tashi Namgay Resort of vergelijkbaar, Paro

Het zit erop! Na het ontbijt word je naar de luchthaven van Paro gebracht voor je vlucht naar (meestal) Delhi of Kathmandu (vlucht niet inbegrepen in de reissom maar kan wel door ons geregeld worden). Bijna alle vluchten zijn vroeg in de ochtend dus vandaag is er geen tijd meer om plekken te bezichtigen. Vanuit het vliegtuig werp je een laatste blik op deze overweldigend mooie en bijzondere bestemming…

Maaltijden: ontbijt

NB1: Als je de reis nog op individuele basis wilt verlengen (met bijvoorbeeld een meerdaagse trekking in Bhutan, of met een verblijf in India of Nepal), dan verzorgen we hiervoor graag een voorstel op maat.

NB2: Meru Travel kan ook je vluchten voor je boeken - uiteraard inclusief CO₂ compensatie.